«Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει».

«Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει». Μια πολύ γνωστή λαϊκή ρήση η οποία θέλει να δείξει με μεταφορικό τρόπο τη δύναμη των λέξεων και των λόγων μας.

‍

Ο λόγος μπορεί να είναι άυλος αλλά είναι τόσο ισχυρός που είναι ικανός να κάμψει, να πονέσει και να πληγώσει τον ακροατή.

‍

Είναι κάτι απλό, παρ’όλα αυτά  «η δύναμη της γλώσσας» είναι αδιαμφισβήτητη. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι οι λέξεις είναι φορείς συναισθημάτων. Ανάλογα με το συναίσθημα που τις έχουμε συνδέσει,  τις μεταφράζουμε και βιώνουμε τα αντίστοιχα συναισθήματα.

‍

Υπάρχουν έννοιες και λέξεις που όταν τις ακούμε μας προκαλούν αντιφατικά συναισθήματα. Έννοιες  όπως επιτυχία, ευτυχία και αποτυχία είναι μερικές από τις οποίες στο άκουσμα τους και μόνο δημιουργούμε διαφορετικές εικόνες στο μυαλό μας. Για κάποιον η αποτυχία είναι ένα λάθος ανεπανόρθωτο για άλλον είναι ένα μάθημα που πλέον ξέρει τι πρέπει να αποφύγει την επόμενη φορά.

‍

Αν ρωτούσαμε κάθε άνθρωπο για τις παραπάνω έννοιες θα μας έδινε τη δική του ερμηνεία. Αν ήταν χρώμα θα μιλούσαμε πολλούς διαφορετικούς χρωματικούς συνδυασμούς.

‍

Το ίδιο ισχύει και για την έννοια της «κριτικής». Μια αμφιλεγόμενη έννοια που είτε μπορούμε να την αξιοποιήσουμε προς όφελος μας είτε να μας αποθαρρύνει και να μας αποπροσανατολίσει από τους στόχους μας.

‍

Η «κριτική» μπορεί να αποτελέσει τη διαδικασία που θα συμβάλει στη βελτίωση μας και να πάμε ένα βήμα πιο μπροστά από ότι είμαστε. Αν σκεφτούμε κάθε τι το οποίο κάνουμε ή δεν κάνουμε, λέμε ή δεν λέμε μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο κριτικής.

Αρκετοί άνθρωποι είναι τελειομανείς και η κριτική γι’ αυτούς είναι μια προβολή των αδυναμιών τους. Δουλεύουν σκληρά για να μην φανούν οι ατέλειες τους στο φως.

‍

Σύμφωνα με το λεξικό, κριτική είναι: η υποκειμενική άποψη του ατόμου σχετικά με ένα θέμα. Βασίζεται στην γνώμη του και την εμπειρία του.

‍

Μπορεί να έχει διττό τρόπο ανάλογα την πρόθεση αυτού που την ασκεί . Μπορεί να γίνει 1) με σεβασμό και αγάπη ή 2) με απολυτότητα και αφοριστικές τάσεις.

Προφανώς δεν είναι κάποιος που απολαμβάνει την κριτική,  από την άλλη δε, είναι μια ευκαιρία για βελτίωση εφόσον δώσουμε αυτή την μετάφραση και την αντιμετωπίσουμε παραγωγικά.

Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που πρέπει να γνωρίζουμε είναι πως η κριτική είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας και πως ανά πάσα στιγμή τα λόγια και οι πράξεις μας μπορούν να γίνουν αντικείμενο της.

‍

Ο Αριστοτέλης είπε: «Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να αποφύγεις την κριτική: μην κάνεις τίποτα, μην πεις τίποτα και  μην είσαι τίποτα».

‍

Προφανώς δεν μπορούμε να αρέσουμε  σε όλους ούτε ως άνθρωποι αλλά ούτε και να αρέσουν οι πράξεις μας.

Φυσικά, το να μην κάνουμε ή το να μην λέμε τίποτα δεν είναι μια καλή στρατηγική για να αποφύγουμε την κριτική. Τα πάντα εμπεριέχουν κάποιον κίνδυνο. Και ο κίνδυνος συνοδεύει την πιθανότητα οι άλλοι να μην εγκρίνουν ή να μην τους αρέσει αυτό που κάνουμε.

‍

Άρα, η λύση είναι να μην κάνουμε τίποτα;

‍

Καθένας μας έχει έρθει σ’ αυτό τον κόσμο για να μεγαλουργήσει και να αφήσει τον κόσμο πιο όμορφο από ότι τον βρήκε μέσα από τις δικές του πράξεις, μέσα από την δική του συμβολή. Να αφήσει το δικό του λιθαράκι. Αν συμβιβαστούμε να μην κάνουμε πράγματα για να μην γίνουμε αντικείμενο κριτικής, είναι σαν να αρνούμαστε τον λόγο ύπαρξης μας.

Αφού αποδεχτούμε ότι δεν μπορούμε να αποφύγουμε την κριτική, αυτό που μας μένει είναι να τη διαχειριστούμε.

Το πως αντιδράμε στην κριτική είναι και αυτό δείγμα για εμάς στο πως την εκλαμβάνουμε.

Κάποιες φορές απογοητευόμαστε, αποθαρρυνόμαστε, κάνουμε βήματα προς τα πίσω. Νιώθουμε πως η αξία μας αμφισβητείται και μπαίνουμε σε θέση άμυνας. Είναι πολύ λογικό καθώς θίγεται το αίσθημα σπουδαιότητας μας, η σημαντικότητα και η αναγνώριση μας.

‍

Η κριτική θα υπάρχει. Εμείς πώς θα την εκλάβουμε;

‍

Θα τη λάβουμε προσωπικά; Θα την κουβαλάμε μέσα μας; Θα γίνουμε ένα μαζί της; Είμαστε σε θέση να διαχωρίσουμε τη θέση μας; Να ελέγξουμε τον πιθανό θυμό που μπορεί να προκύψει;

‍

Μερικές σκέψεις οι οποίες μπορούν να μας βοηθήσουν στη διαχείριση της:

• ποιος είναι ο άνθρωπος που ασκεί την κριτική και με ποια πρόθεση; Συνήθως όταν είναι συγγενικό πρόσωπο ή μέλος της ευρύτερης οικογένειας ή κάποιος σημαντικός για εμάς, τότε η γνώμη του αποκτά άλλη βαρύτητα.
• Τι είδους είναι η κριτική; Γίνεται με σκοπό να μας βελτιώσει, να μας εξελίξει και να βελτιώσουμε κάποια πράγματα;

‍

Η εν γενεί συμπεριφορά του είναι υποστηρικτική ή είναι επικριτική;

‍

• Αντι να δούμε τι «πήγε στραβά», να δούμε τι μπορεί να πάει καλύτερα την επόμενη φορά. Αν θέλουμε  να γίνουμε καλύτεροι και να εξελιχθούμε,  η κριτική είναι πολύ βοηθητική. Προτιμητέο βέβαια είναι να είναι από έναν άνθρωπο, που όσο γίνεται να είναι αντικειμενικός.
• Η κριτική έχει ως αντικείμενο τα λόγια ή τις πράξεις μας. Όπως πρέπει να είναι. Δεν χαρακτηρίζουμε έναν άνθρωπο αλλά τις πράξεις του. Δεν χρειάζεται να το περνούμε προσωπικά.

‍

Κριτική που έχει σκοπό τη βελτίωση λέγεται ανατροφοδότηση.

‍

Οι άνθρωποι σπεύδουν να ασκήσουν κριτική για να μην κριθούν οι ίδιοι». – Αλμπέρ Καμύ

‍

Ντουρουντάκης Κωνσταντίνος

Mindset Trainer

*Δημοσιεύθηκε στο φύλλο της εφημερίδας «Πολιτείας Λαρισαίων»

‍